Gminny Program opieki nad zabytkami Miasta Kościerzyna na lata 2019 - 2022
Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Kościerzyna jest dokumentem o charakterze uzupełniającym w stosunku do innych aktów planowania w gminie w tym: Planu Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Kościerzyna, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Kościerzyna. Program nie stanowi aktu prawa miejscowego, lecz jest dokumentem polityki administracyjnej w zakresie podejmowanych działań dotyczących inicjowania, wspierania i koordynowania prac z dziedziny ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego oraz upowszechniania i promowania dziedzictwa kulturowego.
Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym wskazuje ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami jako jedno z zadań własnych gminy, natomiast ustawa z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nakłada na organy samorządowe obowiązek zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony dóbr kultury oraz nakłada na gminę obowiązek sporządzenia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami.
Gmina Miejska Kościerzyna posiada Program Opieki nad Zabytkami od 2007 roku Miasta. Program co cztery lata podlega aktualizacji i jest podstawowym dokumentem wyznaczającym cele i kierunki działania w zakresie opieki nad zabytkami zlokalizowanymi w mieście Kościerzyna. Dokument ten jest również istotny przy ubieganiu się o środki ze źródeł zewnętrznych, w tym między innymi z Unii Europejskiej czy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Obecna IV edycja Programu obowiązująca na lata 2019-2022 uzgodniona została z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Gdańsku i przyjęta uchwałą Nr XVIII/160/19 Rady Miasta Kościerzyna z dnia 27 listopada 2019r.
Głównym celem Programu jest ochrona dziedzictwa kulturowego miasta oraz podwyższenie świadomości społecznej mieszkańców i właścicieli zabytkowych obiektów dla zachowania dziedzictwa materialnego i niematerialnego oraz kultywowania tradycji regionalnych.
Zabytki są nie tylko materialnym śladem przeszłości, lecz także cennym elementem kultury, pozytywnie kształtującym naszą świadomość i otoczenie. Bogactwo i różnorodność dziedzictwa kultury w istotny sposób przyczynia się do rozwoju społeczno-gospodarczego miasta, a tym samym do poprawy jakości życia mieszkańców. Na krajobraz kulturowy składają się zarówno elementy przyrodnicze, jak i wytwory i osiągnięcia cywilizacyjne człowieka. Są to pojedyncze obiekty i zespoły budowli, dzieła sztuki, elementy zagospodarowania przestrzeni, krajobraz miejski, obszary kształtujące świadomość i tożsamość regionalną mieszkańców. Wspólna dbałość o zachowanie wartości kulturowych wzmacnia poczucie tożsamości, wspiera identyfikację jednostki z tzw. małą ojczyzną, zacieśnia procesy integracyjne w społeczności lokalnej, minimalizując niektóre negatywne skutki globalizacji.
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nakłada na samorząd obowiązek sporządzenia roportu z realizacji Programu w okresie dwuletnim.